Sáp nhập tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, mối lương duyên đặc biệt, có cột cờ quốc gia, 3 di tích Quốc gia đặc biệt

16 năm ấy “biết bao nhiêu tình”

16 năm tỉnh Hà Giang, tỉnh Tuyên Quang “chung nhà” dưới cái tên tỉnh Hà Tuyên, hai từ Hà Tuyên đã để lại rất nhiều ký ức tự hào.

Trong giai đoạn này, 2 thị xã Hà Giang và Tuyên Quang (nay là 2 thành phố Hà Giang và thành phố Tuyên Quang” đã lần lượt chia sẻ nhiệm vụ là trung tâm hành chính, kinh tế, chính trị của tỉnh. Dòng sông Lô và tuyến QL 2 Hà Giang – Tuyên Quang là nhịp nối giữa 2 tuyến tiền phương phía Bắc và hậu phương phía Nam của tỉnh.

Hà Tuyên đã trở thành địa phương Anh hùng trong công cuộc bảo vệ Tổ quốc; đó là một nhiệm vụ kế thừa từ lịch sử ngàn năm dựng và giữ nước của dân tộc ta. Thành quả trong công cuộc xây dựng KT – XH, đấu tranh bảo vệ Tổ quốc Anh hùng ấy cũng chính là kết quả của sức mạnh hợp nhất hai tỉnh Hà Giang – Tuyên Quang.

Quả thật, tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Hà Giang có mối liên hệ gắn bó chặt chẽ, lâu đời, thể hiện rõ nét cả về mặt lịch sử và điều kiện tự nhiên.

Trong lịch sử, khu vực Hà Giang và Tuyên Quang từng có những giai đoạn thuộc cùng một đơn vị hành chính.

Thời nhà Trần, khu vực Hà Giang, Tuyên Quang lúc đó gọi chung là châu Tuyên Quang, thuộc lộ Quốc Oai. Đến năm 1397, đổi thành trấn Tuyên Quang.

Thời kỳ Pháp thuộc và sau này, lịch sử hành chính của hai tỉnh có nhiều thay đổi với các lần tách, nhập.

Tỉnh Tuyên Quang từng đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành quan tâm ủng hộ chủ trương xây dựng cao tốc Hà Giang – Tuyên Quang kết nối với tuyến cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ. Ảnh: Vneconomy.

Đáng chú ý nhất là giai đoạn từ năm 1975 đến năm 1991, hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang được hợp nhất thành một tỉnh lấy tên là Hà Tuyên, với tỉnh lỵ đặt tại Tuyên Quang. Đến năm 1991, tỉnh Hà Tuyên lại được chia tách thành hai tỉnh là Hà Giang và Tuyên Quang như hiện nay.

Cả Tuyên Quang và Hà Giang đều là những vùng đất giàu truyền thống cách mạng, là căn cứ địa quan trọng trong các cuộc kháng chiến của dân tộc. Sự gắn bó này càng được củng cố trong những năm tháng đấu tranh chung.

Ngày nay, dù là hai đơn vị hành chính riêng biệt, Tuyên Quang và Hà Giang vẫn duy trì mối QH hợp tác chặt chẽ trên nhiều lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, đặc biệt là trong phát triển du lịch, công nghiệp và khai thác tài nguyên khoáng sản.

Tuyên Quang và Hà Giang là hai tỉnh láng giềng, có đường địa giới hành chính chung ở phía Bắc của Tuyên Quang và phía Nam của Hà Giang. Cả hai tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang có điều kiện địa hình, địa mạo tương đồng, đều thuộc vùng núi phía Bắc Việt Nam, có địa hình chủ yếu là đồi núi cao, hiểm trở và bị chia cắt mạnh.

Phía Bắc Tuyên Quang (các huyện Na Hang, Lâm Bình, Chiêm Hóa, Hàm Yên) có địa hình núi cao tương tự như phần lớn địa hình của Hà Giang. Nhiều dãy núi có thể kéo dài hoặc có sự liên tục về mặt cấu trúc địa chất giữa hai tỉnh, tạo nên một vùng sơn hệ chung.

Hà Giang-Tuyên Quang, chung một dòng sông Lô

Sông Lô là một trong những con sông lớn nhất chảy qua cả hai tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang. Sông Lô bắt nguồn từ Trung Quốc, chảy vào Việt Nam qua tỉnh Hà Giang (huyện Vị Xuyên), sau đó chảy qua Tuyên Quang trước khi hợp lưu với sông Hồng ở Phú Thọ.

Đây là tuyến giao thông đường thủy quan trọng và là nguồn cung cấp nước cho sản xuất, sinh hoạt của cả hai địa phương. Sông Gâm cũng là một phụ lưu quan trọng của sông Lô, chảy qua cả Hà Giang và Tuyên Quang.

Cả Tuyên Quang và Hà Giang đều có khí hậu nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của lục địa, với mùa đông lạnh, khô và mùa hè nóng ẩm, mưa nhiều.

Tuy nhiên, do địa hình cao hơn, Hà Giang thường có mùa đông lạnh hơn và kéo dài hơn, một số vùng núi cao có thể xuất hiện băng tuyết. Hai tỉnh có nhiều nét tương đồng về tài nguyên rừng và khoáng sản, là cơ sở để cùng hợp tác khai thác và phát triển.

Dòng sông Lô-một dòng sông chứng kiến biết bao thăng trầm, thay đổi trên vùng đất Hà Giang, Tuyên Quang. Ảnh. Vân Vy.

Tuyên Quang và Hà Giang đều là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số như Tày, Dao, Mông, Cao Lan… Sự giao thoa văn hóa giữa các dân tộc ở hai tỉnh là điều dễ nhận thấy, tạo nên một không gian văn hóa đa dạng và phong phú ở vùng Đông Bắc. Nhiều phong tục, tập quán, lễ hội của đồng bào các dân tộc Tuyên Quang và Hà Giang có những nét tương đồng do quá trình giao lưu, sinh sống lâu đời.

Sáp nhập tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang-không gian mở cho du lịch về nguồn, du lịch khám phá

Những yếu tố về lịch sử và điều kiện tự nhiên kể trên đã tạo nên một mối QH khăng khít, không thể tách rời giữa Tuyên Quang và Hà Giang, không chỉ trong quá khứ mà còn trong định hướng phát triển chung của cả hai tỉnh trong tương lai.

Việc sáp nhập hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang, sẽ ẽ tạo ra một vùng đất rộng lớn với tiềm năng du lịch vô cùng phong phú, đặc biệt là du lịch về nguồn với các di tích Quốc gia và du lịch khám phá. Sự kết hợp này hứa hẹn mang đến những trải nghiệm độc đáo và đa dạng cho du khách, đồng thời mở ra cơ hội phát triển mạnh mẽ cho ngành du lịch của vùng.

Hiếm có địa phương nào trong cả nước như đất Tuyên Quang – nơi được coi là trái tim của chiến khu Việt Bắc, Thủ đô khu Giải phóng – Thủ đô Kháng chiến trong thời kỳ chống thực dân Pháp xâm lược. Mỗi tên đất, tên làng ở đây đều gắn với lịch sử cách mạng hào hùng, anh dũng của dân tộc.

Bản Lô Lô Chải, điểm đến ưa thích của du khách châu Âu, Bắc Mỹ khi đến ở huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Làng Lô Lô Chải nằm ngay dưới chân núi Rồng và cách Cột cờ Lũng Cú chỉ tầm 1km (thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang). Nơi đây có những ngôi nhà cổ hàng trăm tuổi, đẹp như một ngôi làng cổ tích giữa mảnh đất cực Bắc của Tổ quốc…

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, toàn tỉnh hiện có 660 di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh, trong đó có 271 di tích cấp tỉnh, 182 di tích quốc gia, 3 di tích Quốc gia đặc biệt, 1 bảo vật quốc gia. Nếu tính theo loại hình thì có 474 di tích lịch sử, 78 di tích kiến trúc nghệ thuật, 51 di tích khảo cổ, 57 danh lam thắng cảnh.

Tỉnh có 3 di tích quốc gia đặc biệt là Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào (Sơn Dương), Khu di tích Quốc gia đặc biệt Kim Bình (Chiêm Hóa), Danh thắng quốc gia đặc biệt Khu bảo tồn thiên nhiên Na Hang – Lâm Bình. Ở Tuyên Quang có nhiều loại hình du lịch, song tỉnh chú ý đặc biệt đến du lịch về nguồn, phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng. Đây có lẽ là loại hình du lịch nổi trội, đặc sắc bậc nhất mà Tuyên Quang có được.

Hà Giang – Phên dậu Tổ quốc, nơi ghi dấu ấn lịch sử bảo vệ biên cương, vùng đất giàu tiềm năng “công nghiệp không khói”.

Cột cờ Lũng Cú là cột cờ quốc gia, biểu tượng thiêng liêng của chủ quyền quốc gia, điểm cực Bắc của Tổ quốc, mang ý nghĩa lịch sử và giáo dục sâu sắc.

Dinh thự họ Vương (Dinh Vua Mèo) là công trình kiến trúc độc đáo, minh chứng cho một giai đoạn lịch sử đặc biệt ở vùng cao biên giới. Phố cổ Đồng Văn, không chỉ là điểm du lịch văn hóa, phố cổ còn lưu giữ những dấu ấn lịch sử của sự giao thương và sinh sống của cộng đồng các dân tộc nơi địa đầu Tổ quốc.

Các di tích liên quan đến cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc như nghĩa trang Vị Xuyên, các cao điểm-nơi diễn ra các trận đánh ác liệt trong chiến tranh biên giới, là những địa danh lịch sử này có tiềm năng lớn để phát triển du lịch về nguồn, giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần bất khuất của dân tộc.

Sáp nhập tỉnh Tuyên Quang, Hà Giang hình thành các tuyến du lịch liên hoàn. Du khách có thể dễ dàng kết nối các điểm di tích lịch sử từ Tuyên Quang lên Hà Giang, tạo thành một hành trình về nguồn trọn vẹn, từ Thủ đô Kháng chiến đến địa đầu Tổ quốc.

Sáp nhập 2 tỉnh còn góp phần đa dạng hóa trải nghiệm. Bên cạnh việc tham quan di tích, du khách có thể kết hợp tìm hiểu văn hóa bản địa, giao lưu với nhân chứng lịch sử (nếu có), tham gia các hoạt động tái hiện lịch sử.

Cột cờ quốc gia Lũng Cú, xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Việc quản lý và đầu tư tập trung cho hệ thống di tích của một tỉnh lớn hơn có thể giúp công tác bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di sản hiệu quả hơn. Xây dựng thương hiệu du lịch chung cho vùng đất lịch sử này sẽ thu hút sự chú ý lớn hơn từ du khách trong và ngoài nước.

Sự hợp nhất giữa Tuyên Quang và Hà Giang sẽ tạo ra một “thiên đường” cho những ai yêu thích du lịch khám phá, với sự đa dạng về cảnh quan tự nhiên hùng vĩ, văn hóa bản địa đặc sắc và những cung đường thách thức.

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn ở Hà Giang với những dãy núi đá tai mèo trùng điệp, hẻm vực sâu thẳm (như Mã Pí Lèng – Tu Sản), những thửa ruộng bậc thang kỳ vĩ và nền văn hóa đa dạng của 22 dân tộc anh em (Mông, Dao, Tày, Lô Lô…).

Đây là điểm đến hàng đầu cho du lịch mạo hiểm, khám phá thiên nhiên và văn hóa. Sông Nho Quế là dòng sông xanh ngọc bích uốn lượn giữa những vách đá, lý tưởng cho các hoạt động chèo thuyền kayak, du thuyền.

Các cung đường phượt nổi tiếng ở tỉnh Hà Giang như Đèo Mã Pí Lèng, dốc Thẩm Mã, dốc Chín Khoanh… thách thức những tay lái và mang lại những khung cảnh ngoạn mục.

Các lễ hội truyền thống như hợ tình Khâu Vai, Lễ hội hoa Tam giác mạch, Lễ hội Gầu Tào… thu hút đông đảo du khách. Đặc biệt, vùng đất Hoàng Su Phì với những ruộng bậc thang được công nhận là Di tích Quốc gia.

Cây đa Tân Trào, Khu di tích Quốc gia đặc biệt Tân Trào (huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang).

Du lịch khám phá Tuyên Quang có nhiều tour hot như khám phá hồ thủy điện Na Hang – Lâm Bình.

Hồ thủy điện Na Hang-Lâm Bình được ví như “Hạ Long trên cạn” của miền Bắc với hàng trăm hòn đảo lớn nhỏ, hang động kỳ thú (động Song Long, thác Khuổi Nhi có cá massage chân tự nhiên), và những cánh rừng nguyên sinh bao quanh.

Đây là điểm đến lý tưởng cho du lịch sinh thái, khám phá hang động, chèo thuyền, trekking. Khu bảo tồn thiên nhiên Tát Kẻ – Bản Bung với hệ động vật hoang dã, thực vật phong phú, cảnh quan núi non hùng vĩ.

Thác Mơ (Na Hang) như dải lụa trắng giữa núi rừng. Suối khoáng Mỹ Lâm, nơi nghỉ dưỡng và phục hồi sức khỏe. Khám phá văn hóa các dân tộc Tày, Dao, Sán Dìu… với những nét đặc trưng riêng.

Hợp nhất tỉnh Tuyên Quang với Hà Giang mở ra cơ hội, thách thức đối với kết nối các điểm đến trong loại hình du lịch về nguồn; du lịch khám phá.

Thách thức về cơ sở hạ tầng

Cần đầu tư lớn để cải thiện và kết nối hệ thống giao thông giữa các điểm du lịch, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Thách thức về nguồn nhân lực

Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao, đặc biệt là hướng dẫn viên am hiểu cả hai khu vực.

Thách thức về công tác, hoạt động bảo tồn

Áp lực bảo tồn di sản văn hóa và thiên nhiên sẽ lớn hơn khi lượng khách tăng.

Thách thức về đồng bộ hóa chính sách

Cần có sự thống nhất trong chính sách phát triển du lịch, quản lý tài nguyên.

Cơ hội tạo ra một thương hiệu du lịch mạnh

“Hà Giang – Tuyên Quang là hành trình khám phá bất tận từ Thủ đô Kháng chiến đến Cao nguyên đá”.

Cơ hội thu hút đầu tư

Tiềm năng lớn sẽ thu hút các nhà đầu tư vào cơ sở hạ tầng và dịch vụ du lịch Hà Giang-Tuyên Quang.

Cơ hội phát triển kinh tế – xã hội

Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo việc làm, nâng cao đời sống người dân địa phương, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.