Trong lịch sử, tỉnh Sóc Trăng, TP.Cần Thơ từng sáp nhập thành tỉnh Hậu Giang, giờ tỉnh nào xuất khẩu nông sản nhiều nhất?

Tỉnh Sóc Trăng – tỉnh đang sở hữu nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản xuất sắc nhất

Theo thông tin đăng tải trên trang web Đảng bộ tỉnh Sóc Trăng, Sóc Trăng là tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Cửu Long, nằm trong vùng hạ lưu sông Hậu, trên trục lộ giao thông thủy bộ nối liền thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh miền Tây Nam bộ. Có bờ biển dài 72km và 03 cửa sông lớn Định An, Trần Đề, Mỹ Thanh đổ ra biển Đông.

Địa lý hành chính của Sóc Trăng nhiều lần thay đổi theo sự biến thiên của lịch sử. Vào năm Mậu Dần 1698, chúa Nguyễn sai Chưởng cơ Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lược xứ Đàng trong (Nam bộ) và tiến hành xác lập địa giới hành chính vùng đất này, lập thành phủ Gia Định. Lúc này Sóc Trăng thuộc vùng Ba Thắc (nằm trong trấn Vĩnh Thanh, phủ Gia Định).

Năm 1832, vua Minh Mạng chia Nam kỳ thành 6 tỉnh, 3 tỉnh miền Đông là: Gia Định, Biên Hòa, Định Tường; 3 tỉnh miền Tây gồm: Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên. Vùng đất Sóc Trăng thuộc tỉnh Vĩnh Long.

Năm 1835 lại lấy đất Ba Thắc (tức vùng đất Sóc Trăng) nhập vào tỉnh An Giang, lập thêm phủ Ba Xuyên, gồm 03 huyện: Phong Nhiêu, Phong Thạnh và Vĩnh Định. Đây là điểm mốc có ý nghĩa lịch sử rất quan trọng về địa danh hành chính tỉnh Sóc Trăng sau này.

Năm 1867, thực dân Pháp chiếm 3 tỉnh miền Tây trong đó có Sóc Trăng, sau đó Pháp chia Nam kỳ lục tỉnh thành nhiều hạt. Đến năm 1876, thực dân Pháp chia toàn Nam kỳ thành 04 khu vực hành chính gồm: Sài Gòn, Mỹ Tho, Vĩnh Long, Bát Sắc (Bassac), mỗi khu vực hành chính lớn lại chia nhỏ thành nhiều tiểu khu, tiểu khu Sóc Trăng thuộc khu vực Bát Sắc. 

Năm 1882, Pháp tách 2 tổng của tiểu khu Sóc Trăng và 3 tổng của tiểu khu Rạch Giá thành lập thêm tiểu khu Bạc Liêu. Tiếp theo một vài thay đổi (tách, nhập, xóa bỏ), nghị định của toàn quyền Đông Dương ngày 27/12/1892 quy định Nam kỳ có 02 thành phố Sài Gòn, Chợ Lớn và 20 khu: Bạc Liêu, Bà Rịa, Bến Tre, Biên Hòa, Cần Thơ, Châu Đốc, Chợ Lớn, Gia Định, Gò Công, Hà Tiên, Long Xuyên, Mỹ Tho, Rạch Giá, Sa Đéc, Sóc Trăng, Tân An, Tây Ninh, Thủ Dầu Một, Trà Vinh, Vĩnh Long. Cho đến cuối thời kỳ Pháp thuộc, 20 tỉnh vẫn giữ nguyên tên cũ. Tỉnh Sóc Trăng thuộc miền Tây Nam kỳ, gồm 03 quận: Châu Thành, Kế Sách, Bang Long (nay là Long Phú).

Năm 1926 thực dân Pháp chia tỉnh Sóc Trăng thành 4 quận: Châu Thành, Kế Sách, Long Phú và Phú Lộc. 

Về phía ta, trong kháng chiến chống Pháp, tỉnh Sóc Trăng có thêm quận Vĩnh Châu của tỉnh Bạc Liêu giao qua. Sau đó, nhập huyện Vĩnh Châu vào huyện Thạnh Trị lấy tên là Thạnh Trị. Cũng trong thời kỳ này, Sóc Trăng có thêm một số xã của tỉnh Rạch Giá và Cần Thơ giao qua.

Tháng 11/1973, theo quyết định của Khu ủy Tây Nam bộ, Sóc Trăng giao các huyện Vĩnh Lợi, Hồng Dân, thị xã Bạc Liêu cho tỉnh Bạc Liêu. Nghị định số 31/NĐ, ngày 21/2/1976 của Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam quy định giải thể cấp khu, hợp nhất một số tỉnh. Theo đó, tỉnh Sóc Trăng hợp nhất với tỉnh Cần Thơ và thành phố Cần Thơ thành tỉnh Hậu Giang.

Trong kỳ hợp lần thứ 10 (khóa VIII) Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày 26/12/1991, quyết định tách tỉnh Hậu Giang thành 2 tỉnh Sóc Trăng và Cần Thơ. Tỉnh Sóc Trăng chính thức đi vào hoạt động vào đầu tháng 4/1992.

Tỉnh Sóc Trăng hôm nay là một trong những trung tâm chế biến, xuất khẩu thủy sản lớn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Theo đó, trong tổng số 49 doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản xuất sắc năm 2024 được Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vinh danh tại “Lễ Mừng xuất khẩu thủy sản đạt 10 tỷ USD năm 2024”, Sóc Trăng là tỉnh có số doanh nghiệp được vinh danh nhiều nhất, với 4 doanh nghiệp.

4 doanh nghiệp thủy sản của Sóc Trăng được vinh danh lần này, gồm: Công ty Cổ phần Thủy sản Sóc Trăng (Stapimex), top 1; Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, top 2; Công ty Cổ phần Chế biến thủy sản Tài Kim Anh và Công ty Cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam thuộc top 3. 

Năm 2024, lần đầu tiên kim ngạch xuất khẩu của Sóc Trăng chạm mốc xấp xỉ 1,9 tỷ USD, đứng vị trí thứ 4 trong khu ĐBSCL, sau tỉnh Long An, Tiền Giang và Đồng Tháp. Như vậy, so với tỉnh Hậu Giang, TP.Cần Thơ, tỉnh Sóc Trăng đang có kim ngạch xuất khẩu cao nhất, trong đó chủ yếu đến từ mặt hàng thủy sản, lúa gạo. 

Năm 2023, tỉnh Sóc Trăng đạt giá trị kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD (đạt 100% kế hoạch), trong đó thuỷ sản 925 triệu USD, gạo 450 triệu USD, may mặc 120 triệu USD.

Năm 2024 cũng là năm đầu tiên sau 6 năm tỉnh Sóc Trăng có số lượng doanh nghiệp quay trở lại thị trường nhiều nhất. Cụ thể, gần 500 doanh nghiệp gia nhập thị trường, tăng 5,4% so năm 2023. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chấp thuận chủ trương đầu tư và nhà đầu tư cho 11 dự án, với tổng vốn đăng ký gần 7.200 tỷ đồng. 

Hậu Giang – dấu ấn từ Đề án 1.000

Theo thông tin trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh Hậu Giang, giai đoạn trước năm 1975, vùng đất tỉnh Hậu Giang ngày nay thuộc quận Long Mỹ, tỉnh Rạch Giá và quận Phụng Hiệp, tỉnh Cần Thơ. Thời Pháp thuộc vẫn giữ nguyên địa giới hành chính này. 

Năm 1939, quận Long Mỹ có 3 tổng: Tổng An Ninh, tổng Thanh Tuyên và tổng Thanh Giang. Quận Phụng Hiệp năm 1939 có 2 tổng: Tổng Định Hòa và tổng Định Phước.

Năm 1960, quận Long Mỹ được tách ra, thành lập 1 quận mới tên Đức Long. Hai quận đều trực thuộc tỉnh Phong Dinh.

Sau ngày 30/4/1975, tỉnh Hậu Giang được thành lập trên cơ sở sáp nhập các tỉnh Phong Dinh, Ba Xuyên, Chương Thiện trước đó. 

Tỉnh Hậu Giang lúc này bao gồm: Thành phố Cần Thơ; thị xã Sóc Trăng; huyện Thốt Nốt; huyện Ô Môn; huyện Châu Thành; huyện Phụng Hiệp; huyện Long Mỹ; huyện Vị Thanh; huyện Kế Sách; huyện Mỹ Tú; huyện Mỹ Xuyên; huyện Thạnh Trị; huyện Long Phú; huyện Vĩnh Châu.

Ngày 26/12/1991, Quốc hội Việt Nam ban hành Nghị quyết chia tỉnh Hậu Giang thành tỉnh Cần Thơ và tỉnh Sóc Trăng. Địa bàn Hậu Giang ngày nay thuộc tỉnh Cần Thơ.

Ngày 1/7/1999, Chính phủ Việt Nam ban hành Nghị định số 45/1999/NĐ-CP về việc thành lập thị xã Vị Thanh, đổi tên huyện Vị Thanh thành huyện Vị Thủy.

Ngày 26/11/2003, Quốc hội Việt Nam thông qua Nghị quyết số 22/2003/QH11 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, chia tỉnh Cần Thơ thành TP.Cần Thơ trực thuộc Trung ương và tỉnh Hậu Giang hiện nay. 

Tỉnh Hậu Giang nằm ở trung tâm tiểu vùng Tây sông Hậu thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, tiếp giáp thành phố Cần Thơ – đô thị trung tâm vùng. Với hệ thống sông, rạch chằng chịt, khoảng 80% dân số làm nghề nông, 70% dân số trong độ tuổi lao động, Hậu Giang có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nông nghiệp. Toàn tỉnh hiện có khoảng 134.000ha đất nông nghiệp, trong đó có khoảng 82.000ha sản xuất lúa, hơn 30.000ha trồng cây ăn trái, khoảng 10.500ha sản xuất mía đường, 10.700ha nuôi thủy sản.

Từ khi tái lập tỉnh (năm 2004) đến nay, một trong những dấu ấn lớn trong kinh tế nông nghiệp của Hậu Giang là trong từng giai đoạn, Đảng bộ, chính quyền tỉnh đã xác định được những khâu đột phá để phát triển đúng hướng. 

Đến nay, toàn tỉnh đã hình thành 915 vùng thủy lợi khép kín, bảo đảm phục vụ tưới tiêu hoàn chỉnh cho gần 78.000ha đất sản xuất nông nghiệp. Trong phát triển thủy sản, tỉnh đã xây dựng và phát triển các mô hình nuôi trồng thủy sản an toàn, chất lượng theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (GAP), SQF 1.000, từng bước hình thành vùng nuôi cá tra tập trung ở huyện Châu Thành, thị xã Ngã Bảy; nuôi cá đồng ở các huyện Long Mỹ, Vị Thủy; nuôi ba ba, cua đinh, lươn,… ở nhiều địa phương khác.

Đặc biệt, từ năm 2014 Hậu Giang triển khai “Đề án 1.000” để xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp khép kín, hướng đến ứng dụng công nghệ cao, phát triển nền nông nghiệp sạch, bền vững. 

Từ năm 2014 đến 2016, tỉnh chuyển đổi 1.000ha trồng 3 vụ lúa sang trồng 2 vụ lúa – 1 vụ màu hoặc 2 vụ lúa – 1 vụ nuôi thủy sản; chuyển 1.000ha đất trồng mía kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác; chuyển 1.000 ha vườn tạp sang cây trồng khác có giá trị kinh tế cao, hỗ trợ 1.000 hộ chăn nuôi theo phương thức chuồng trại khép kín, bảo đảm an toàn sinh học gắn với bảo vệ môi trường…

Qua 5 năm thực hiện “Đề án 1.000”, đến nay Hậu Giang đã định hình và xây dựng được vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao với diện tích 32.000ha, vùng nguyên liệu mía: 10.300ha, vùng nguyên liệu khóm: 1.500ha, vùng cây ăn trái đặc sản: 2.500ha, vùng nuôi trồng thủy sản tập trung 1.500ha. Tỉnh đã có 10 nông sản chủ lực được chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa nông sản là: Bưởi Năm roi Phú Hữu, cam sành Ngã Bảy, cá thát lát Hậu Giang, khóm (dứa) Cầu Đúc, chanh không hạt Hậu Giang, lúa Hậu Giang 2, cá rô Hậu Giang, quýt đường Long Trị, xoài cát Hậu Giang, cam xoàn Phụng Hiệp. 

Trong đó, cam sành Ngã Bảy, cá thát lát Hậu Giang, khóm (dứa) Cầu Đúc đã phát triển thành thương hiệu nổi tiếng trên thị trường cả nước.